Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009

«Εκπαίδευση και Ετερότητα»


Ο κ. Αθανάσιος Ε. Γκότοβος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, απαντά στη βιβλιοκριτική της κ. Άννας Φραγκουδάκη με τίτλο «Μετανάστες σαν αδέσποτα σκυλιά» («ΤΑ ΝΕΑ», 6.6.2009) για το βιβλίο του «Εκπαίδευση και Ετερότητα»:

«Στο άρθρο διαστρεβλώνονται και παραμορφώνονται συστηματικά επιστημονικές θέσεις που περιέχονται στο βιβλίο μου με τίτλο "Εκπαίδευση και Ετερότητα" (Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2002), ενώ ταυτόχρονα γίνονται ακραίοι απαξιωτικοί και συκοφαντικοί χαρακτηρισμοί για το πρόσωπό μου. Η αρθρογράφος φτάνει, μάλιστα, στο απίστευτο σημείο να αποσπά λέξεις από το κειμενικό τους περιβάλλον και να αποδίδει σ΄ αυτές πολύ διαφορετικό περιεχόμενο από εκείνο που έχουν αρχικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λέξη "αδέσποτη", η οποία χρησιμοποιείται στο βιβλίο μου όχι για πρόσωπα (μετανάστες), αλλά για τη διαδικασία εισόδου των πρώτων οικονομικών μεταναστών στη χώρα στις αρχές της δεκαετίας του ΄90. Έτσι ενώ εγώ γράφω "Απρόσκλητοι και αδήλωτοι μετανάστες και πρόσφυγες εισρέουν τα τελευταία δέκα χρόνια σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, σε καμία όμως δεν παρατηρείται το πλήθος και η αναλογία μεταναστών/λαθρομεταναστών που παρατηρείται στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό της ανορθόδοξης και αδέσποτης μαζικής εισόδου μεταναστών στη χώρα έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στην κοινωνία και την οικονομία, αλλά και στην εκπαίδευση" (σελ. 4).

η κ. Φραγκουδάκη κατασκευάζει ερμηνεία "Μολονότι οι πιο πολλές από τις θέσεις αυτές είναι κοινές στις ακροδεξιές μειοψηφίες που στην Ελλάδα και την Ευρώπη ζητούν μεταξύ άλλων τον εκδιωγμό των μεταναστών, δεν ξέρω να υπήρξε άλλος έως τώρα που να χρησιμοποίησε το επίθετο "αδέσποτος" για τους μετανάστες. Το επίθετο αρμόζει στους σκύλους και αυτό κανένας, όσο ακραίες θέσεις και αν είχε, δεν τόλμησε ποτέ να το πει, πόσω μάλλον να το γράψει και μάλιστα σε "επιστημονικό" βιβλίο".

και τιτλοφορεί το άρθρο της ανάλογα: "Μετανάστες, σαν αδέσποτα σκυλιά".

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν η συγκεκριμένη "ανάγνωση" των θέσεων και του προσώπου μου (η έκφραση "η ανεξήγητη ιδεολογική μετάλλαξη ενός παιδαγωγού δημοκράτη..." που χρησιμοποιεί στο άρθρο της η συγγραφέας είναι χαρακτηριστική) είναι προϊόν άγνοιας ή εφαρμογής της γνωστής μεθόδου, το αποτέλεσμα ωστόσο παραμένει το ίδιο: ακραία διαστρέβλωση.

Είναι προφανές ότι επιστημονικός διάλογος με τη συγγραφέα του κειμένου αυτού- που ενώ γνωρίζει ότι το βιβλίο "Εκπαίδευση και Ετερότητα" κυκλοφορεί από το 2002, αποφάσισε να ασχοληθεί με το περιεχόμενό του μέσα από τις στήλες μιας εφημερίδας επτά χρόνια μετά- κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να γίνει. Άλλωστε ο επιστημονικός διάλογος γύρω από τη Διαπολιτισμική Παιδαγωγική προϋποθέτει, εκτός από την κοσμιότητα, και συγκεκριμένες γνώσεις πάνω στο αντικείμενο. Γι΄ αυτό και δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τέτοιου είδους στοχευμένες "αναγνώσεις" των επιστημονικών μου απόψεων ούτε εδώ, ούτε πουθενά αλλού. Ένα σχόλιο, όμως, για το "περιβάλλον" και τη συγκυρία της εκπομπής του μηνύματος που περιέχει το συκοφαντικό κείμενο, είναι απαραίτητο, δυστυχώς.

Η Άννα Φραγκουδάκη ήταν στο παρελθόν πιο ανεκτική απέναντι στη διατύπωση επιστημονικών θέσεων που κινούνταν εκτός "ιδεολογικής γραμμής". Μετά την πρόσφατη στροφή της στο πεδίο της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής παραδόξως δίνει την εντύπωση ότι δεν μπορεί να αντέξει το ορθολογικό επιχείρημα του "άλλου", όταν αυτό δεν είναι συμβατό με τις ιδεολογικές της προτιμήσεις. Ή μήπως η ουσία είναι τελικά αλλού; Πιθανόν. Γιατί βλέποντας, υποθέτω, την ιδεολογική μου "μετάλλαξη" η νέα διοίκηση που προέκυψε από τις εκλογές του 2004 φρόντισε εγκαίρως να με απαλλάξει από τα καθήκοντά μου στο Ινστιτούτο Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης (ΙΠΟΔΕ) αλλά και στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας. Προφανώς δεν ήθελε να έχει εκεί κάποιον που δεν ανήκει στο "Δημοκρατικό Στρατόπεδο" και ο οποίος με τις "ακροδεξιές" του θέσεις θα αποτελούσε, ως μέλος ενός συμβουλευτικού οργάνου, εμπόδιο εν όψει της επικείμενης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που η "νέα διακυβέρνηση" προωθούσε στον τομέα της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής εν γένει και ειδικότερα στην εκπαίδευση των Μουσουλμανοπαίδων. Διακόπηκε, μάλιστα, τότε με απόφαση του υπουργείου Παιδείας η διαδικασία αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των "καινοτομιών" Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, μαζί και του Προγράμματος Μουσουλμανοπαίδων που είχε ξεκινήσει νωρίτερα το ΙΠΟΔΕ. Έτσι ίσως εξηγείται και γιατί η "νέα διακυβέρνηση" εμπιστεύτηκε την υλοποίηση της εκπαιδευτικής της πολιτικής στο πεδίο της μουσουλμανικής μειονότητας σε διανοουμένους του "Δημοκρατικού Στρατοπέδου".

Το πράγμα είναι μάλλον απλό: με τις θέσεις της Άννας Φραγκουδάκη σε ζητήματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής- με τις οποίες όπως φαίνεται τα υπουργεία Παιδείας από το 1997 μέχρι το 2008 συνέπλεαν- διαφωνώ, όπως πάντα, και ουδέποτε το κράτησα μυστικό ούτε από την ίδια, ούτε από την επιστημονική κοινότητα. Και διαφωνώ όχι μόνον ιδεολογικά, αλλά πρωτίστως επιστημονικά. Φοβούμαι πως δεν είμαι ο μόνος. Συνιστώ πάντως ψυχραιμία, καθώς η εποχή των ιδεολογικών εκκαθαρίσεων μέσω του στιγματισμού κάποιου και της ταξινόμησής του στην κατηγορία του "αντιδραστικού μιάσματος" γα να πάψει να μπερδεύεται στα πόδια μας, έχει παρέλθει. Η απόπειρα επιβολής μιας δήθεν "αυθεντικής" ερμηνείας των ιδεών που περιέχονται στο βιβλίο μου "Εκπαίδευση και Ετερότητα" μέσω της συστηματικής παραμόρφωσής τους, συνιστά απροκάλυπτη ιδεολογική βία και είναι, δυστυχώς, πράξη ελάχιστα ακαδημαϊκή. Εκφράζω τη λύπη μου γι΄ αυτό και ελπίζω η απόπειρα να σκοντάψει στην κριτική σκέψη των αναγνωστών τόσο του βιβλίου μου, όσο και του κειμένου της κ. Φραγκουδάκη. Όσο για την προστασία των φοιτητών από "ακροδεξιές" θέσεις, είναι μάλλον περιττή στην εποχή μας. Μπαίνοντας στο Διαδίκτυο και διαβάζοντας το άρθρο της εκλεκτής συναδέλφου στα "ΝΕΑ" οι φοιτητές μπορούν να πάρουν τα απαραίτητα αντισώματα για να αποκτήσουν ανοσία απέναντι στη "μοναρχοφασιστική αντίδραση".

Οι ζηλωτές της νέας πολιτικής ορθότητας αργά ή γρήγορα θα εμφανίζονταν επιθετικά στο προσκήνιο σε μια κοινωνία ιδεολογικά παράλυτη και σε ένα κράτος με κομματικό σύστημα αυτο-εξυπηρετικό και ανίκανο να συλλάβει και να πραγματώσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Το ότι όμως ορισμένοι θα παλινδρομούσαν στον εμφυλιοπολεμικό λόγο γα την υπεράσπιση των θέσεων και των υποθέσεών τους, λίγοι το περίμεναν. Και όμως, το Στρατόπεδο της Πολιτικής Ορθότητας είναι γεγονός, και η συμβολή του στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής μιας διανεμητικού ήθους και αδιάφορης για το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα διοίκησης είναι διαχρονική.

Σημεία των καιρών...».

9 Ιουνίου 2009
www.tanea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου