Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2010

ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΤΩΧΕΥΣΗ: Οι βασικές αιτίες της χρεοκοπίας ενός κράτους, τα αποτελέσματα της για τους πιστωτές, τον κρατικό μηχανισμό, την οικονομία και τους πολίτες της χώρας, οι διάφοροι μέθοδοι αποφυγής της, οι λανθασμένοι χειρισμοί, ιστορικά παραδείγματα κρατικών πτωχεύσεων και οι δείκτες μέτρησης-αξιολόγησης του κινδύνου της χρεοκοπίας ενός κράτους


Τον τελευταίο καιρό ευρίσκεται κανείς όλο και πιο συχνά «αντιμέτωπος» με μία «πεποίθηση» που κυριαρχεί παντού, σε σχέση με τον κίνδυνο χρεοκοπίας της χώρας μας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έχει ήδη «πτωχεύσει», ενώ αρκετοί κατακρίνουν, θεωρούν ένοχους καλύτερα για την πιθανή «χρεοκοπία», τις κυβερνήσεις μας. Κάποιοι άλλοι, μεταξύ των οποίων και οι κυβερνώντες, ενοχοποιούν την «προδιάθεση» των ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς επίσης των μικρομεσαίων κυρίως επιχειρήσεων μας στη φοροδιαφυγή.

Δυστυχώς, ελάχιστοι «ενοχοποιούν» τη συνεχώς διευρυνόμενη επέκταση και τη «στρατηγική» φοροαποφυγή κάποιων ελληνικών και διεθνών πολυεθνικών (για παράδειγμα, στο έτος 2008, σύμφωνα με δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας, η ΕΧΑΕ, ιδιοκτήτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, με κέρδη 105 εκ. € πλήρωσε φόρο 13 εκ. € - δηλαδή πραγματικός συντελεστής 12,4% αντί 25%, ενώ η ΤΙΤΑΝ, με κέρδη 113,29 εκ. €, πλήρωσε φόρους 7,3 εκ. € - πραγματικός συντελεστής 6,47% κλπ), τη «δυσλειτουργία» της δημόσιας διοίκησης, η οποία κάποτε κυβερνάει αυθαίρετα, «ερήμην» δηλαδή των εκάστοτε πολιτικών, καθώς επίσης τη συνεχή «εκποίηση» των κερδοφόρων, κρατικών ή ιδιωτικών, επιχειρήσεων μας.

Θεωρώντας ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος μίας χρεοκοπίας, ο οποίος είναι βέβαια υπαρκτός για κάθε επιχείρηση και για κάθε κράτος, είναι ακριβώς η ολοκληρωτική επικράτηση αυτής της «πεποίθησης» η οποία, εκτός των άλλων, δυσχεραίνει τα μέγιστα τις κυβερνήσεις (όπως άλλωστε και τις επιχειρήσεις) στη λήψη των απαιτούμενων διορθωτικών, «αντιθετικών» καλύτερα μέτρων και αντιμετωπίζοντας τη χώρα σαν μία «δική μας» υπερμεγέθη επιχείρηση, από τη σωστή λειτουργία της οποίας εξαρτάται απόλυτα το μέλλον όλων μας (δεν πρόκειται ασφαλώς να μεταναστεύσουμε, για να αποφύγουμε τις συνέπειες), θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε σε γενικές γραμμές το θέμα της «πτώχευσης» ενός κράτους.    

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ

Κατ’ αρχήν, η χρεοκοπία ενός κράτους είναι ουσιαστικά η επίσημη εξαγγελία της κυβέρνησης του, με την οποία καθιστά διεθνώς γνωστή την αδυναμία της να πληρώσει τα ληξιπρόθεσμα χρέη της χώρας της (εξ ολοκλήρου, ενός μέρους ή των τόκων τους). Επίσης η «στάση πληρωμών», στην οποία εκ των πραγμάτων υποχρεώνεται (άδεια ταμεία, αδυναμία πρόσθετου δανεισμού), ανεξάρτητα από το εάν έχει προηγηθεί ή όχι κάποια επίσημη ανακοίνωση.

Περαιτέρω, η κυριότερη αιτία της χρεοκοπίας ενός κράτους (όπως και μίας επιχείρησης) είναι αναμφίβολα η υπερχρέωσή του (οι πολεμικές συρράξεις και οι επαναστατικές αλλαγές πολιτεύματος – για παράδειγμα, η μη πληρωμή των χρεών της Γαλλίας των Βουρβόνων από τη γαλλική επανάσταση -  είναι άλλοι λόγοι), η οποία μπορεί να προέλθει:

(α)  από την κερδοσκοπική επίθεση εναντίον του εθνικού νομίσματος (κίνδυνος που σε μία χώρα της Ευρωζώνης δεν υφίσταται, λόγω του κοινού νομίσματος),

(β)  από την αρνητική οικονομική συγκυρία στις χρηματαγορές, η οποία μπορεί να καταστήσει αδύνατο ακόμη και τον «υγιή», τον εγγυημένο δηλαδή δανεισμό της (ένας κίνδυνος υπαρκτός σήμερα – παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση εν εξελίξει - ακόμη και για μία χώρα της Ευρωζώνης αφού, σύμφωνα με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαγορεύεται να αγοράζει ομόλογα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης),

(γ)  σαν αποτέλεσμα μίας «σειράς ετών» ελλειμματικών προϋπολογισμών, κατά τη διάρκεια των οποίων το κράτος δαπανούσε περισσότερα από όσα εισέπραττε, ενώ χρηματοδοτούσε τα ελλείμματα του με συνεχώς αυξανόμενα δάνεια (ομόλογα) από τους πολίτες, από τις τράπεζες, από επενδυτές και από άλλα κράτη,

(δ)  από το συνδυασμό, από την χρονική «συνύπαρξη» δηλαδή των παραπάνω διαφορετικών αιτιών (από την ταυτόχρονη εμφάνιση της δεύτερης και της τρίτης αιτίας, όσον αφορά μία χώρα της Ευρωζώνης).

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ

Η πτώχευση ενός κράτους επιβαρύνει τους πάσης φύσεως πιστωτές του, το ίδιο το κράτος, την Οικονομία του και τους Πολίτες του. Αναλυτικότερα, διακρίνουμε τα εξής:

(α)  Όπως είναι φυσικό, οι πιστωτές ενός κράτους χάνουν εξ’ ολοκλήρου ή ένα μέρος αυτών που του έχουν δανείσει, καθώς επίσης τους τόκους των χρημάτων τους. Συχνά βέβαια, στα πλαίσια διεθνών διαπραγματεύσεων, συμφωνείται η πληρωμή ενός ποσοστού των χρεών (για παράδειγμα, στη γνωστή κρίση της Αργεντινής οι πιστωτές έχασαν μέχρι και το 75% των απαιτήσεων τους), η αποπληρωμή των οποίων «ρυθμίζεται» διαφορετικά, συνήθως ανάλογα με το «είδος» των πιστωτών (εσωτερικού, εξωτερικού, ιδιώτες, κράτη κλπ).

(β)  Όταν πτωχεύσει ένα κράτος, μηδενίζει (περιορίζει σημαντικά) τις υποχρεώσεις του απέναντι στους πιστωτές του - γεγονός που «ελαφρύνει» τον προϋπολογισμό του, τόσο κατά το ποσόν των τόκων, όσο και των δόσεων επιστροφής των δανείων (χρεολυσίων). Το ίδιο το κράτος «επιβαρύνεται» κυρίως λόγω της απώλειας της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας του, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τον πιστοληπτικό του «θάνατο». Δηλαδή, το κράτος δεν είναι πλέον σε θέση να δανείζεται από τις χρηματαγορές, πόσο μάλλον με λογικά επιτόκια.

(γ)  Τα αποτελέσματα της χρεοκοπίας ενός κράτους στην Οικονομία του είναι καταστροφικά. Αμέσως μετά ακολουθεί

  • μία πολύ μεγάλη τραπεζική κρίση (οι τράπεζες είναι συνήθως αυτές που κατέχουν σημαντικό μέρος των ομολόγων δημοσίου, τα οποία υποχρεούνται να «αποσβέσουν»),
  • μία εκτεταμένη οικονομική κρίση (η εσωτερική ζήτηση μειώνεται, οι επενδυτές αποσύρουν μαζικά το σύνολο των χρημάτων τους, η παραγωγή συρρικνώνεται, ο πληθωρισμός «καλπάζει», το χρηματιστήριο καταρρέει, η αγορά των ακινήτων επίσης, λόγω απουσίας αγοραστών κλπ) και
  • μία νομισματική κρίση (οι ξένοι επενδυτές «αποφεύγουν» για μεγάλο χρονικό διάστημα τη «χρεοκοπημένη» Οικονομία).         
(δ)  Ή χρεοκοπία ενός κράτους σημαίνει πρακτικά για τους Πολίτες του τη μείωση των αποταμιεύσεων τους, είτε επειδή είναι πιστωτές του κράτους τους, είτε επειδή το νόμισμα υποτιμάται ραγδαία (δεν ισχύει για τις χώρες του Ευρώ), ενώ δεν προλαβαίνουν να κάνουν αναλήψεις από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Η έμμεση επιβάρυνση τους όμως από τα καταστροφικά αποτελέσματα στην Οικονομία του κράτους (τράπεζες, επιχειρήσεις κλπ) είναι πολύ πιο επώδυνη, κυρίως λόγω της υψηλής ανεργίας που ακολουθεί, καθώς επίσης της απώλειας όλων σχεδόν των κοινωνικών παροχών (παιδεία, υγεία κλπ) που απολάμβαναν.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ

Συνεχίζοντας, υπάρχουν αρκετές δυνατότητες για να αποφύγει ένα κράτος την οριστική του χρεοκοπία. Εάν όμως δεν υπάρξει, από αρκετό χρονικό διάστημα πριν το «μοιραίο», η ανάλογη σοβαρότητα, καθώς επίσης η απόλυτη «συναίνεση» των εργαζομένων, των συνδικάτων, των επιχειρήσεων και των πολιτικών κομμάτων του, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχουν θετικό αποτέλεσμα. Σε γενικές γραμμές είναι οι εξής:

(α)  Η δραστική μείωση των δημοσίων δαπανών, όπου «ύστατος» στόχος τους είναι ο περιορισμός των κοινωνικών παροχών, ενώ προέχει η ελαχιστοποίηση των διαφόρων ενισχύσεων-επιδοτήσεων (μέτρα στήριξης, φοροελαφρύνσεις κλπ), καθώς επίσης των μισθών και άλλων εξόδων που συνιστούν μεγάλο μέρος της επιβάρυνσης του ετήσιου προϋπολογισμού (οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων θεωρούνται ανελαστικοί - δεν μπορούν να μειωθούν δηλαδή, επειδή προστατεύονται από συλλογικές συμβάσεις, αλλά ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μπορεί να περιορισθεί σημαντικά).

(β)  Η αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων, καθώς επίσης η επιβολή νέων φόρων σε όλους ανεξαιρέτως τους Πολίτες (επιχειρήσεις) της χώρας (η αυθαίρετη επιλογή κάποιων «πλουσίων» φορολογουμένων και η εσφαλμένη, η «απατηλή» δηλαδή παρουσίαση της έκτακτης φορολόγησης τους σαν «αναδιανεμητικό μέτρο», οδηγεί συνήθως σε αντίθετα αποτελέσματα).    

(γ)  Ο «τεχνητός» πληθωρισμός, μέσω των χαμηλών επιτοκίων (όπως στις Η.Π.Α. σήμερα και όχι μόνο) και η αύξηση της ποσότητας των χρημάτων στην αγορά, χωρίς αντίστοιχη αύξηση του ΑΕΠ, καθώς επίσης η υποτίμηση (διολίσθηση) του νομίσματος (οι «λύσεις» αυτές δεν μπορούν να εφαρμοσθούν στις χώρες της Ευρωζώνης).

(δ)  Η δυσμενέστερη όλων ίσως είναι η επιβολή «καταναγκαστικών μέτρων» εκ μέρους της κυβέρνησης, επί πλέον των συνήθων φορολογικών. Δηλαδή, οι ειδικοί φόροι εις βάρος της ατομικής περιουσίας των Πολιτών, καθώς επίσης των επιχειρήσεων (εδώ αιτιολογούνται οι «απαιτήσεις» των κυβερνήσεων για πλήρη καταγραφή, στις φορολογικές δηλώσεις, όλων των περιουσιακών στοιχείων των φορολογουμένων), οι οποίοι επιβάλλονται «καταναγκαστικά» από το κράτος, χωρίς τη συμφωνία τους και χωρίς να έχουν «προ-αναγγελθεί» στον ετήσιο προϋπολογισμό.

(ε)  Η χειρότερη μέθοδος όλων, ο πλέον λανθασμένος κυβερνητικός χειρισμός δηλαδή, είναι κατά την άποψη μας η «φυγή προς τα εμπρός» (front running), με την οποία ουσιαστικά επιδιώκεται η μείωση των δημοσίων χρεών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ (όχι σαν απολύτου μεγέθους και ανεξαρτήτως του ύψους των δαπανών), μέσω της αύξησης του ίδιου του ΑΕΠ. Ο κίνδυνος αυτός είναι κατά πολύ πιο αυξημένος, όταν η «δομή» μίας χώρας (διαρθρωτικά προβλήματα, ανελαστικά μεγέθη, διεθνής ανταγωνισμός, μικρές εξαγωγές, μειωμένη παραγωγικότητα, χαμηλή ανταγωνιστικότητα κλπ), υποδηλώνει την αντικειμενική αδυναμία της να αυξήσει ορθολογικά το παραγόμενο ετήσιο προϊόν της.

Τέλος, ουσιαστικά ένα κράτος θεωρείται επίσημα χρεοκοπημένο, μόνο εάν οι Πολίτες του επιδείξουν «ανυπακοή» - εάν «επαναστατήσουν» δηλαδή και εμποδίσουν την εφαρμογή των καταναγκαστικών και λοιπών μέτρων που επιβάλλονται από την κυβέρνηση τους (σε μία χώρα του Ευρώ από την Κομισιόν, μέσω της εθνικής κυβέρνησης).                

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΕΟΚΟΠΙΩΝ

Ιστορικά παραδείγματα κρατικών πτωχεύσεων υπάρχουν πάρα πολλά (από το έτος 1750 και μετά, 64 χώρες έχουν χρεοκοπήσει σε 70 διαφορετικές περιπτώσεις – κάποιες περισσότερο από μία φορά), μεταξύ των οποίων της Γερμανίας (χρεοκόπησε το 1923 και το 1948), της Αυστρίας (1811), της Δανίας (1813), της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1876), της Σοβιετικής Ένωσης (1918, όπου αρνήθηκε να αποπληρώσει τα χρέη της τσαρικής Ρωσίας), της Ισπανίας (1557, 1575 και 1596), της Ρωσίας (1998), της Αργεντινής (2002), της Ισλανδίας (2007) κ.α.

Ειδικά όσον αφορά την Ισλανδία, στα πλαίσια της παρούσας χρηματοπιστωτικής κρίσης κρατικοποιήθηκαν οι τρείς μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, οι οποίες είχαν συνολικές υποχρεώσεις ίσες με το 900% τους ισλανδικού ΑΕΠ. Στις 16 Οκτωβρίου του 2008 όμως, η κυβέρνηση της χώρας δήλωσε ότι δεν μπορούσε να εξοφλήσει ένα ληξιπρόθεσμο ομόλογο μίας από αυτές (Glitnir Bank), ύψους 750 εκ. $ - γεγονός που σήμαινε ταυτόχρονα αδυναμία πληρωμών εκ μέρους της Ισλανδίας. Εν τούτοις, η χώρα δεν χρεοκόπησε «τυπικά», επειδή το ομόλογο δεν είχε εκδοθεί από την ίδια, αλλά από την τράπεζα που αναγκάσθηκε να κρατικοποιήσει για να μη χαθεί η αξιοπιστία στο τραπεζικό της σύστημα (μαζικές αναλήψεις, καταγγελία δανείων κλπ).       

ΔΕΙΚΤΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ

Υπάρχουν αρκετοί, διαφορετικοί δείκτες μέτρησης του κινδύνου της χρεοκοπίας μίας χώρας, οι οποίοι «χρησιμοποιούνται» τόσο από την ίδια «προληπτικά», όσο και από τις διεθνείς εταιρείες αξιολόγησης (για τον καθορισμό της πιστοληπτικής ικανότητας της, με βάση την οποία υπολογίζονται, μεταξύ άλλων, τα επιτόκια των ομολόγων του δημοσίου).  

(α)  Ένας σημαντικός δείκτης του κινδύνου χρεοκοπίας μιας χώρας, είναι η καθαρή θέση της – η αξία δηλαδή των περιουσιακών στοιχείων της που απομένει, εάν αφαιρέσουμε τις υποχρεώσεις της (η «μέτρηση» της καθαρής θέσης στη Γερμανία είναι υποχρεωτική από το Σύνταγμα της – στην Αυστρία μετρείται τακτικά, ενώ μόνο στην Ελβετία υπάρχει ένα ειδικό «φρένο δανεισμού», το οποίο εμποδίζει την υπερχρέωση της χώρας).

(β)  Ένας δεύτερος δείκτης είναι η πορεία (διαχρονικά) και το ύψος των επιτοκίων που πληρώνει μία χώρα για τα δάνεια που λαμβάνει. Όταν δεν ξεπερνούν πολύ το επιτόκιο μίας ισχυρής Οικονομίας (στην Ε.Ε. η Γερμανία με 3%), θεωρείται ότι δεν «υποδηλώνουν» κίνδυνο χρεοκοπίας (η Αργεντινή πλήρωνε, λίγο πριν πτωχεύσει, 40 ποσοστιαίες «μονάδες βάσης» - δηλαδή πάνω από 40% ).     

(γ) Επόμενος βασικός δείκτης είναι το ποσοστό των δημοσίων χρεών μίας χώρας, σε σχέση με το ΑΕΠ της αφού, όσο μεγαλύτερο εμφανίζεται, τόσο πιο πιθανή είναι η χρεοκοπία της (το 125% που υπολογίζεται για τη χώρα μας το 2010, είναι πολύ πάνω από το όριο ασφαλείας – 60%). Επίσης, το ποσοστό του εξωτερικού χρέους της σε σχέση με το ΑΕΠ (στη Μ. Βρετανία υπερβαίνει το 400%!).  

(δ)  Άλλοι δείκτες είναι η ρευστότητα, το ισοζύγιο πληρωμών, η ευκολία διάθεσης των δημοσίων ομολόγων, το έλλειμμα του προϋπολογισμού σε σχέση με το ΑΕΠ (η Ε.Ε. επιβάλλει το «σεβασμό» ενός ανώτατου ορίου 3%), οι εξαγωγές σε σχέση με το ΑΕΠ (υποδηλώνουν την ανταγωνιστικότητα μίας Οικονομίας), το ποσοστό των καταναλωτικών δαπανών που συμβάλλουν στο ΑΕΠ (στις Η.Π.Α. υπερβαίνει τα 75%, ενώ στη Γερμανία είναι αρκετά χαμηλότερο από το 50%), οι συνολικές αποταμιεύσεις των Πολιτών, τα χρέη των ιδιωτών, καθώς επίσης τα διαρθρωτικά και λοιπά προβλήματα της Οικονομίας (διαφθορά, γραφειοκρατία, απαρχαιωμένες δομές, μη ευέλικτη αγορά εργασίας κ.α.).    

(ε)  Επί πλέον σημαντικοί δείκτες είναι ο δανεισμός των επιχειρήσεων (εξαιρετικά επικίνδυνος στην Ελλάδα, όπου οι μεταχρονολογημένες επιταγές πλησιάζουν το 150% του ΑΕΠ, όταν σε άλλες χώρες δεν υφίσταται καν αυτός ο όρος), η χρηματιστηριακή αξία (κεφαλαιοποίηση) όλων των εισηγμένων επιχειρήσεων της χώρας (είναι θετικό να ξεπερνούν το δημόσιο χρέος της – στην Ελλάδα υπολογίζεται σήμερα γύρω στα 92,5 δις €, έναντι δημοσίου χρέους 300 δις €) και η έκθεση των εγχώριων τραπεζών σε πιστωτικούς κινδύνους - η Αυστρία θεωρείται «ύποπτη» χρεοκοπίας, επειδή οι τράπεζες της έχουν δανείσει στα κράτη της Α. Ευρώπης ποσό που υπερβαίνει το 100% του ΑΕΠ της χώρας (άλλες «ύποπτες» χώρες, εκτός της Ανατολικής Ευρώπης και εκτός αυτών που έχουμε ήδη αναφέρει – Ιταλία, Μ. Βρετανία - είναι η Ιρλανδία και η Ισπανία).

Αθήνα, 20. Νοεμβρίου 2009

Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

«Αντισημιτισμός» και δυο αυγά Τουρκίας

Του Φαήλου Μ. Κρανιδιώτη
antinews.gr


Πριν καλά – καλά προλάβει η Πυροσβεστική να σβήσει τη φωτιά στη συναγωγή των Χανίων έγινε ένα μιράκολο. Λες και πάτησε κάποιος ένα κουμπί, βροχή τα δημοσιεύματα για τον «αντισημιτισμό» των Ελλήνων. Ελληνόφων δε τις μπαμπουΐνος από μεγάλη αμερικανική εφημερίδα κατήγγειλε μετά βδελυγμίας τους «κακούς» Έλληνες, που από τα γεννοφάσκια τους εκπαιδεύονται στον αντισημιτισμό και την σαπωνοποιία. Τα δε γνωστά κείμενα με τις σεσημασμένες υπογραφές ή ήταν έτοιμα, ή οι άνθρωποι γράφανε όλοι νύχτα και το πρωί μαζευτήκανε στο «Φίλιον» και υπογράψανε, ωρυόμενοι για το τι φασιστόμουτρα και ρατσιστές είμαστε ως λαός. Τα ονόματα τα ξέρετε, τα έχετε δει υπέρ των βομβαρδισμών των Σέρβων, υπέρ των νταβατζήδων ναρκεμπόρων του Κοσσόβου, υπέρ του Σχεδίου Ανάν, υπέρ της Ρεπούση, της Δραγώνα, υπέρ του «αυτοπροσδιορισμού» των απογόνων του παλαιοναζί Ιβάν Μιχαήλοφ, κατά του κακού Οτσαλάν, που δεν πιάνει μπάζα μπρος στον νέο Λένιν της Κουμουνδούρου κλπ. Το σκυφτό – σκυφτό κείμενο αλλάζει, όμως οι υπογραφές είναι πάνω – κάτω οι ίδιες.


Η άτιμη κενωνία όμως και το απρόβλεπτο κισμέτ, που λένε κι οι Τούρκοι, που ‘ναι φίλοι μας και θέλουν το καλό μας, τα ‘φερε λίγο ανάποδα και τελικά οι εμπρηστές, όπως οι κάμερες έδειξαν, είναι δυο κοκκινόκωλοι της αυτής Μεγαλειότητος (Άγγλοι), δυο έτεροι σύμμαχοι μας Αμερικανοί κι ένας Έλληνας νυχτόβιος. Άλλους τους μπαγλαρώσανε κι άλλοι καταζητούνται, διότι στρίψανε αλλά γαλλικά και μάλιστα είχαν σχέσεις και με τα συμμαχικά στρατά! Ο μον ντιέ, σε πα ποσίμπλ, που θα ‘λεγε κι ο Ριχάρδος! Ούτε ένας τόσος δα χρυσαυγίτης; Έστω λίγο καρατζαφερικός; Μα κανείς; Τζάμπα τα κείμενα κι η οργή, τζάμπα υψώσανε τις κρινένιες γροθίτσες τους; Δεν μπορούμε πια να έχουμε εμπιστοσύνη ούτε στους συμμάχους, που πάνε και χαλάνε την «αντιρατσιστική» μανέστρα, που τόσο ωραία μαγειρεύουνε τα καλά τα παλικάρια, η κρεμ ντε λα κρεμ της καθεστωτικής «αριστεράς».

Βγήκε δε χθες στην «Ελευθεροτυπία» και κάποιος Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ με τίτλο «Ο κρυφός αντισημίτης αποκαλύπτεται» για να μας πει ότι αυτό που είδαμε δεν είναι έτσι, δεν έχει σημασία που είναι αλλοδαποί οι δράστες, να μας πει ότι όλοι οι σχολιαστές που κριτικάρουν το Ισραήλ ή θεώρησαν προβοκάτσια το γεγονός είναι κάτι μεταξύ ναζισμού και Αχματινεζάντ ή όπως διάολο τον λένε. «Πολυεθνική συμμορία» χαρακτήρισε τους δράστες και βάζει πρώτο – πρώτο τον Έλληνα, για να μην ξεχνιόμαστε. Έλα ρε! Πίνανε μπύρες δηλαδή και είπανε, «ρε σεις, ξεραΐλα σήμερα από γκόμενες, δεν πάμε να κάψουμε μια συναγωγή;».Προφανώς ότι αυτό συνέβη τώρα που οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις δοκιμάζονται όσο ποτέ, είναι καθαρή σύμπτωση. Ο κυρ Ελιέζερ μας κούνησε το δαχτυλάκι του και μας μίλησε για «πολιτισμό που αγωνίζεται ενάντια στη βαρβαρότητα του αντισημιτισμού και του ρατσισμού» . Προφανώς το δακτυλάκι του δεν τον αφήνει να δει την χώρα όπου χρόνια τώρα το βιβλίο του Αδόλφου «Ο Αγών μου» είναι πρώτο σε πωλήσεις, την χώρα που ο λαός της είναι σε όλες τις μετρήσεις αλλά και στις πράξεις από τους πρώτους παγκοσμίως στον αντισημιτισμό. Και μάλλον δεν έχει ακούσει για την  χώρα που διέπραξε την Γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων. Κυρ Ελιέζερ, μήπως ξέρεις τουλάχιστον ποιο λόμπυ, χρόνια τώρα στις ΗΠΑ εμπόδιζε την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων αδελφών μας; Για πες μας. Πες μας για την ηγεσία του Λικούντ που συνεχάρη τον Αδόλφο για την νίκη του, απευθυνόμενοι ως υπέρμαχοι του φυλετικού διαχωρισμού προς έναν υπέρμαχο του φυλετικού διαχωρισμού.


Θα του θύμιζα δε ότι στην χώρα μας, στη Θεσσαλονίκη, όταν οι αντιστασιακές οργανώσεις καλούσαν τους Εβραίους να βγουν στο βουνό και να τους βοηθήσουν, όταν χριστιανικές οικογένειες ρίσκαραν την ζωή τους για να τους βοηθήσουν και σήμερα το Ισραήλ τους τιμά ως Δίκαιους των Εθνών, ο Αρχιραββίνος Δαβίδ Κόρετς, ο ίδιος ο πνευματικός ηγέτης τους,  τους οδηγούσε στον όλεθρο συνεργαζόμενος με τους φονιάδες.

Για τον ρόλο του εβραϊσμού κατά την τουρκοκρατία και τις σχέσεις του ως «μιλλέτ» (έθνος) με την Υψηλή Πύλη θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες, όμως η απλή αλήθεια είναι ότι σε τούτα δω τα μάρμαρα ποτέ δεν φύτρωσαν τέτοια ζιζάνια, σαν αυτά που λογχίζουν καβάλα στον ψωραλέο και ιδεολογικά κουτσό Ροσινάντε τους μερικοί. Οι Έλληνες δεν τα πάμε καλά με τον ολοκληρωτισμό, τις αριστοκρατίες και είμαστε από την φύση του πολιτισμού μας μαλακοί άνθρωποι. Φυσικά και υπήρξαν και υπάρχουν οπαδοί της φυλετικής θεωρίας και του ναζισμού αλλά σε ποσοστό ήταν και είναι δέκατα του πυρετού. Σε καμιά δε περίπτωση δεν μπορούν να αποτελέσουν άλλοθι για την κατασυκοφάντηση του λαού μας. Οι εν Ελλάδι επαγγελματίες «αντιρατσιστές» αναζητούν μια χίμαιρα, ένα άλλοθι «ιδεολογικού» σκοπού για τα καθήκοντα που ΔΕΝ εκτελούν έναντι της Πατρίδας και του λαού μας.

Θαυμάζω τους Εβραίους, ιδίως τους Ισραηλινούς. Είναι παράδειγμα προς μίμηση για την αυταπάρνηση τους στο καθήκον για την Πατρίδα τους, για τις πολεμικές αρετές τους, για τις θυσίες τους για το κράτος τους. Είναι αυτό που θα ‘πρεπε να ‘μαστε κι εμείς, Πολίτες – Οπλίτες. Τους κυβερνούν τα λιοντάρια τους κι όχι τα βόδια τους, αντλούν την ηγεσία τους από τους γενναίους κι όχι από τους φλώρους, τις κόρες και τους γιους των παρασίτων. Είναι όλοι έφεδροι εν ενεργεία ως τα 50 φεύγα. Το Ισραήλ κέρδισε το δικαίωμα της ύπαρξης του στο πεδίο της μάχης, όπου παρά τους μύθους ήταν μόνο του. Κανείς τρίτος δεν πολέμησε γι’ αυτούς. Διαβάστε για τον Αβιγκντόρ Καχαλάνι, τον ήρωα του Γκολάν, και θα καταλάβετε γιατί αυτός ο λαός δεν πρόκειται να χαθεί. Μέχρι δε τον πόλεμο των 6 ημερών τα όπλα του ήταν πανσπερμία κυρίως γαλλικών και τσέχικων συστημάτων, ενώ η εφευρετικότητα του ανθρώπινου δυναμικού του αφήνει άφωνο τον παρατηρητή. Παρά δε τον έτερο μύθο, η αμερικανική πολιτική μεταστράφηκε και οι στρόφιγγες της αμερικανικής βοήθειας άνοιξαν μετά την νίκη των Ισραηλινών το 1967, τρίτη κατά σειρά (1948, 1956, 1967). Οι ΗΠΑ προτίμησαν την πολιτική επένδυση σε μια μικρή χώρα, χωρίς πετρέλαιο, αλλά με ρωμαλέα ηγεσία και σταθερότητα αντί για το μπάχαλο των αναξιόπιστων και διχασμένων αράβων.  Είναι λοιπόν το ίδιο το Ισραήλ, με το σπαθί του, που κέρδισε την αμερικανική στήριξη κι όχι η «συνωμοτική» δράση του αμερικανοεβραϊκού λόμπυ.

Σήμερα το Ισραήλ βλέπει να γκρεμίζεται η προνομιακή σχέση που είχε χτίσει με την κεμαλική Τουρκία. Το Ισραήλ σιγούσε πάντα για το ρατσιστικό και γενοκτόνο καθεστώς της Άγκυρας, διαφυλάττοντας τα δικά του στενά συμφέροντα. Ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε για τις εκατοντάδες Ορθόδοξες εκκλησίες που οι Τούρκοι έκαναν τζαμιά, σταύλους, δημόσιες τουαλέτες, ακόμη και νεκροτομείο (!). Ποτέ δεν ένωσαν οι οργανώσεις τους την φωνή τους μαζί μας για την κατοχή της Κύπρου, τους αγνοούμενους, την λεηλασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μόλις τώρα μεταβάλουν οι Εβραίοι των ΗΠΑ την στάση τους για την αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας, την οποία ως πρόσφατα εμπόδιζαν.

Το Ισραήλ κατασπαταλά το ηθικό κεφάλαιο που είχε συσσωρεύσει με την λήξη του Β’ Π.Π. ασκώντας υπέρμετρη βία σε αδύναμους ανθρώπους και αρνούμενο έναν ρεαλιστικό συμβιβασμό. Εχθρός του δεν είναι ο «ρατσισμός» αλλά το πολιτικό αδιέξοδο της υπέρμετρης βίας στο οποίο οδηγήθηκε ένας αρχαίος λαός, που αναγεννήθηκε μέσα από τις στάχτες του από μια πρωτοπόρα ηγεσία, που στο ξεκίνημα του Σιωνιστικού Κινήματος μελέτησε και εξέλιξε την ιστορική εμπειρία της Φιλικής Εταιρείας!

Η Τουρκία, ο σημαιοφόρος του αντισημιτισμού, ο παλιός φίλος, μεταβάλλεται σε εχθρό του Ισραήλ και όσοι επιτίθενται στην Ελλάδα, συκοφαντώντας την και προσάπτοντας στην κοινωνία της «αντισημιτισμό» προσφέρουν στους Εβραίους που ζουν στην περικυκλωμένη χώρα τους με το όπλο παρά πόδα την χειρότερη υπηρεσία. Ίσως η μέρα που η Τουρκία θα μετατραπεί σε ένα νέο αλλά σουνιτικό Ιράν δεν είναι μακριά. Τότε το Τελ Αβίβ θα ξέρει ότι οι Έλληνες δεν είναι ούτε «αντισημίτες», ούτε «κακοί» αλλά ο πιο κοντινός και ο μόνος φίλος σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων…

Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

Πολυπολιτισμικότητα, «θετικές δράσεις» και προσλήψεις στα Σώματα Ασφαλείας

Του  Γιάννη Κολοβού*
Περιοδικό Ρεσάλτο (τεύχος 33)

Πολύ αποκαλυπτικές, για όσους μπόρεσαν να διακρίνουν τα πραγματικά τους νοήματα, ήταν οι παραινέσεις του αρχηγού της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου Sir Ian Blair κατά την διάρκεια πρόσφατης επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των εφημερίδων (1) ο Sir Ian υπογράμμισε ότι δεν μπορούν να υπηρετούν στην Αστυνομία άτομα που οι ίδιοι ή συγγενείς τους (!) είναι μέλη ακροδεξιών οργανώσεων [μάλιστα, στο σχετικό ρεπορτάζ γίνεται αναφορά στο BNP (Βρετανικό Εθνικό Κόμμα)]. Επιπλέον, ο Sir Ian προέτρεψε την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. «Να προσλάβετε αλλοδαπούς αστυνομικούς για να περιορίσετε την εγκληματική δραστηριότητα στην Ελλάδα ... [Έτσι ώστε] να υπάρχει καλύτερη προσέγγιση των μεταναστών και να διευκολύνεται η εξιχνίαση εγκλημάτων με δράστες αλλοδαπούς» και τόνισε ότι το βασικό κριτήριο για τις κρίσεις και τις προαγωγές είναι η επάρκεια σχετικά με την αντίληψη της διαφορετικότητας.

Από τις δηλώσεις αυτές φαίνεται ότι η αχαλίνωτη πολυπολιτισμικοποίηση και πολιτική ορθότητα που διατρέχει όλη την Βρετανική ελίτ οδηγεί σε τραγελαφικές καταστάσεις
. Κατʼ αρχάς, ο αποκλεισμός από τις προσλήψεις λόγω συμμετοχής σε ένα πολιτικό κόμμα όχι μόνο του αιτούμενου την πρόσληψη, αλλά και κάποιου συγγενούς του (αλήθεια μέχρι ποιού βαθμού εισάγει μία έννοια οικογενειακής ευθύνης. Δηλαδή ένα μέλος της οικογένειας θεωρείται – κατά την προτροπή του Sir Ian - συνυπεύθυνο για τις πολιτικές επιλογές ενός άλλου μέλους και μάλιστα θα υφίσταται και συνέπειες! Επιπλέον, όπως έχει παρατηρηθεί και στην Ελλάδα, ο ορισμός κάποιου ως «ακροδεξιού» είναι σχετικός καθώς κατά καιρούς έχουν χαρακτηρισθεί έτσι διάφορα πρόσωπα τα οποία δεν έχουν σχέση με την ακροδεξιά, αλλά που με την στάση τους ή τις δηλώσεις τους ενόχλησαν το πολιτικό, ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό κατεστημένο της χώρας μας. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι το BNP είναι ένα αξιοπρεπές κόμμα της ριζοσπαστικής Δεξιάς με δεκάδες εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους σε όλη την χώρα, με εκλεγμένο δημοτικό σύμβουλο στον Δήμο του Λονδίνου στις πρόσφατες εκλογές και με συνεχώς αυξανόμενη επιρροή σε περιοχές όπου παλαιότερα κυριαρχούσε το Εργατικό Κόμμα.

Σύμφωνα με την Βρετανική νομοθεσία για τις φυλετικές σχέσεις (Race Relations Amendment Act) ο δημόσιος τομέας υποχρεούται να προωθήσει ενεργά την ισότητα, τις καλές διακοινοτικές σχέσεις και να εξαλείψει τις διακρίσεις. Αν αυτό δεν πραγματοποιηθεί, η Επιτροπή Φυλετικής Ισότητας μπορεί να το επιβάλλει μέσω δικαστικής πίεσης. Πιο συγκεκριμένα, όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί από την αστυνομία και τις Ένοπλες Δυνάμεις μέχρι τα κοινοτικά συμβούλια, τα σχολεία και το BBC έχουν την νομική υποχρέωση να δημοσιοποιήσουν προγράμματα φυλετικής ισότητας και να παρακολουθούν την εθνοτική σύνθεση του εργατικού τους δυναμικού. Η ΕΦΙ θα αστυνομεύει την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων και έχει την εξουσία να εκδώσει ειδοποίηση συμμορφώσεως προς οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία που φαίνεται να αποτυγχάνει στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της. Επιπλέον, η ΕΦΙ θα μπορεί να κινηθεί δικαστικώς κατά εκείνων που εξακολουθούν να μην ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυτές (2).

Στους αρχηγούς των αστυνομικών δυνάμεων της Βρετανίας
τέθηκαν στόχοι προκειμένου, μέχρι το 2009, οι αστυνομικές δυνάμεις να γίνουν φυλετικώς αντιπροσωπευτικές των κοινοτήτων τις οποίες υπηρετούν, μέσω της αύξησης του αριθμού των αστυνομικών που προέρχονται από μειονοτικές ομάδες. Σύμφωνα με τους στόχους αυτούς, μέχρι το 2009 το 7% των αστυνομικών στην Αγγλία και στην Ουαλία θα πρέπει να προέρχεται από μειονότητες. Το τρέχον ποσοστό μειονοτικών αστυνομικών είναι 3,5% (3). Τέτοιες, όμως, προσπάθειες καταπολέμησης των «διακρίσεων» στην εργασία οδηγούν σε αντίστροφο ρατσισμό εις βάρος των γηγενών καθώς ουσιαστικά εκτρέπονται σε ποσοστώσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργείται δυσφορία στους τελευταίους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των προσλήψεων στην αστυνομία του Avon και Somerset η οποία ήθελε να προσλάβει 180 άτομα και έλαβε σχεδόν 800 αιτήσεις. Από αυτές, 186 αιτήσεις από λευκούς άνδρες απορρίφθηκαν εξαρχής λόγω της φυλής και του φύλου τους. Τελικά, από τις 180 θέσεις, το 49% καλύφθηκε από λευκές γυναίκες, το 4% από άνδρες από εθνοτικές μειονότητες και το 1% από γυναίκες από εθνοτικές μειονότητες. Κάποιοι από τους απορριφθέντες λευκούς κατέφυγαν στην δικαιοσύνη η οποία απεφάνθη ότι η εν λόγω αστυνομία, με την εφαρμογή της συγκεκριμένης πολιτικής προσλήψεων, παραβίασε την νομοθεσία περί διακρίσεων λόγω φύλου και φυλής. Η συγκεκριμένη πρακτική καταδικάσθηκε τόσο από την Αστυνομική Ομοσπονδία όσο και από την Επιτροπή για την Φυλετική Ισότητα (4). Μία αντίστοιχη πρακτική διακρίσεων εις βάρος των λευκών Βρετανών στις προσλήψεις παραδέχθηκε και η αστυνομία του Gloucestershire όταν ένας από τους απορριφθέντες υποψηφίους κατέθεσε μήνυση εις βάρος της. Η εν λόγω αστυνομία παραδέχθηκε ότι απέρριψε παρανόμως τις αιτήσεις 108 λευκών υποψηφίων μόνο και μόνο γιατί ήταν λευκοί και άνδρες ενώ σκοπός της ήταν να αυξήσει τα ποσοστά των γυναικών και των προερχομένων από εθνοτικές μειονότητες ώστε να «πιάσει» τους (υψηλούς) στόχους που έχουν τεθεί από την κυβέρνηση (5). Αν στην θέση της λέξης «λευκός» βάλουμε την λέξη «Έλληνας» τότε θα πάρουμε μία εικόνα από τα αποτελέσματα της εφαρμογής αντίστοιχων μέτρων στην Ελλάδα.

Πάντως, το σκεπτικό που προκάλεσε αυτήν την πρακτική, πάντα ενυπάρχει στις περιπτώσεις προσλήψεων ειδικά σε δημόσιες υπηρεσίες όπως η Αστυνομία, η Πυροσβεστική, το Εθνικό Σύστημα Υγείας κλπ. Ειδικά για την περίπτωση της Αστυνομίας, ήδη εκφράζεται δυσφορία από λευκούς αστυνομικούς οι οποίοι θεωρούν ότι συνάδελφοί τους που προέρχονται από εθνοτικές κοινότητες παίρνουν προαγωγές λόγω της καταγωγής τους και όχι λόγω της αξίας τους, ενώ ακόμα και ο ίδιος ο Πρόεδρος του Εθνικού Συνδέσμου Μαύρων Αστυνομικών Ray Powell υπογράμμισε τον κίνδυνο πρόσληψης αστυνομικών από εθνοτικές κοινότητες προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι, οι οποίοι όμως αστυνομικοί να μην πληρούν τα κριτήρια και να μην έχουν το απαραίτητο επίπεδο (6). Και πώς να έχουν το απαραίτητο επίπεδο όταν, σύμφωνα με τις προτροπές του Sir Ian, το βασικό κριτήριο για τις κρίσεις και τις προαγωγές είναι η επάρκεια σχετικά με την αντίληψη της διαφορετικότητας, και όχι οι αστυνομικές και διοικητικές ικανότητες του κάθε αστυνομικού ανεξαρτήτως εθνοτικής καταγωγής ή θρησκείας;

Σύμφωνα με μελέτη της ΜΙ5, η οποία διεξήχθη αμέσως μετά τις βομβιστικές επιθέσεις της 7ης Ιουλίου του 2005 αλλά δημοσιοποιήθηκε μετά τις απόπειρες του καλοκαιριού του 2007, περίπου οκτώ φανατικοί μουσουλμάνοι εργάζονται στις αστυνομικές δυνάμεις της χώρας είτε ως αστυνομικοί είτε ως πολιτικό προσωπικό ενώ υπάρχει και ο φόβος «εν υπνώσει» πυρήνες της Αλ Καϊντα να προσπαθούν να εισχωρήσουν και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς προσπαθώντας να εκμεταλλευθούν τις προσπάθειες αύξησης του ποσοστού των εργαζομένων που προέρχονται από εθνοτικές κοινότητες (7). Όπως σχολιάζει η εφημερίδα Daily Mail: «Διερεύνησε κάποιος το παρελθόν εκείνων τους οποίους υποψιαζόμαστε για δεσμούς με την τρομοκρατία; Μελέτησε τις απόψεις τους; Εξέτασε την αφοσίωσή τους; Ή αυτοί οι στοχασμοί παραμερίσθηκαν στην προσπάθεια να επιτευχθούν οι πολιτικώς ορθοί στόχοι προσλήψεων; Ήμασταν τυχεροί που αποφύγαμε μία εθνική τραγωδία την προηγούμενη εβδομάδα. Πρέπει να συνεχίσουμε να επαφιόμαστε μόνο στην τύχη;» (8)
.

Πάντως και η «καλύτερη προσέγγιση των μεταναστών» η οποία κατά τον Sir Ian επιτυγχάνεται με τις αυξημένες προσλήψεις μελών μειονοτήτων και με την συγκρότηση μειονοτικών ομάδων αυτοϋποστήριξης δεν φαίνεται να είχε ουσιαστικά αποτελέσματα με τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Βρετανίας. Ο υποδιοικητής της Scotland Yard και εθνικός συντονιστής για θέματα αντιτρομοκρατίας Peter Clarke καυτηρίασε την ελάχιστη συμβολή της μουσουλμανικής κοινότητας στις αντιτρομοκρατικές προσπάθειες λέγοντας: «Πρέπει να αυξήσουμε την ροή πληροφοριών που προέρχεται από τις (εθνοτικές και θρησκευτικές) κοινότητες. Σχεδόν όλες οι ποινικές διώξεις προέρχονται από πληροφορίες που ήρθαν από το εξωτερικό, από τις υπηρεσίες πληροφοριών ή από τεχνικά μέσα. Λίγες έχουν μέχρι στιγμής προέλθει από αυτό που κάποιες φορές αποκαλείται πληροφόρηση από τις κοινότητες» (9).

Στην χώρα μας ο αρμόδιος υπουργός Προκόπης Παυλόπουλος έχει ήδη εκφραστεί υπέρ των θετικών διακρίσεων, των θεσμοθετημένων δηλαδή διακρίσεων εις βάρος των Ελλήνων και υπέρ των μεταναστών στην εργασία και άλλου.
Όπως δήλωσε ο ίδιος σε διημερίδα που διοργάνωσε το ΙΜΕΠΟ το 2004 «η ισότητα πρέπει να είναι αναλογική ισότητα (sic), που σημαίνει ότι ίση μεταχείριση ουσιωδώς όμοιων καταστάσεων και άνιση μεταχείριση ουσιωδώς ανόμοιων καταστάσεων (sic) με την έννοια ότι το κράτος οφείλει να παρεμβαίνει με θετικά μέτρα για να αποκαταστήσει την ισότητα, όπου αυτή δεν μπορεί να αποκατασταθεί κάτω από τις συνήθεις συνθήκες. Και σε αυτό πρέπει να είμαστε γενναίοι και πρέπει να το πάρουμε απόφαση» (10). Όπως σχολιάζει σχετικά ο ινδικής καταγωγής επιστημονικός ερευνητής του Ιδρύματος Hoover Dinesh DʼSouza «ο φιλελεύθερος αντιρατσισμός εγκρίνει τις διακρίσεις [υπέρ των μειονοτήτων] υπό την αιγίδα του κράτους. Κατά κάποιο παράδοξο άλμα της ιστορίας, ο αντιρατσιστής μεταβλήθηκε σε εικόνα και ομοίωση του εχθρού του» (11).

Το γεγονός ότι η σχετική νομοθεσία της ΕΕ έχει ήδη ενσωματωθεί στην εθνική μας νομοθεσία σημαίνει ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε και στην χώρα μας καταστάσεις όπως οι προαναφερθείσες στην Βρετανία.
Αυτές όμως δεν αναφέρθηκαν σε κανένα από τα ρεπορτάζ που προέβαλαν την πρόσφατη επίσκεψη του αρχηγού της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου στην χώρα μας.

Παραπομπές

1) Μαρνέλλος Γιώργος «Μάθημα Σκότλαντ Γιάρντ για την ΕΛ.ΑΣ.» Ελευθεροτυπία 15/5/2008, «Σκότλαντ Γιάρντ: «Να προσλάβετε αλλοδαπούς»» Το Βήμα 15/5/2008.
2) Johnston Philip "Tough new race laws 'will cost millions'", The Daily Telegraph 4/12/2001.
3) Dodd Vikram “Diversity target is unrealistic say police chiefs”, The Guardian 31/3/2006.
4) De Bruxelles Simon “White man wins payout over police job race bias”, The Times 15/3/2006.
5) BBC News “Force admits rejecting white men”, 22/9/2006.
6) Hinsliff Gaby “White police claim racism”, The Observer 22/8/2004.
7) Wright Stephen “Al Qaeda fanatics working in police”, Daily Mail 7/7/2007.
8)“Terrorʼs friends among the police”, The Daily Mail [editorial] 7/7/2007.
9) Dodd Vikram “Al-Qaida thriving despite war on terror – Yard chief”, The Guardian 25/4/2007.
10) Πρακτικά διημερίδας ΙΜΕΠΟ, «Διαχείριση Μετανάστευσης: Η Ελληνική, Ευρωπαϊκή και Διεθνής Πραγματικότητα», 15/11/2004,
http://www.imepo.gr/documents/Praktika15112004.pdf , σελ. 24 [Πρόσβαση στις 10/2/2006].
11) DʼSouza Dinesh “The End of Racism”, The Free Press, New York 1995, p. 243

* Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το τέλος μίας ουτοπίας: η κατάρρευση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών στην Δυτική Ευρώπη» μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πελασγός. 

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Η εξέλιξη του έθνους

Από Ιωάννα Τσιβάκου, ομότιμο καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου

΄Ολη η διαμάχη που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα γύρω από το έθνος περιστρέφεται στο ζήτημα των απαρχών του ενώ θα έπρεπε να αφορά το παρόν και το μέλλον αυτού του τόπου. Εκείνο όμως που αξίζει να προσεχθεί, είναι πως η άποψη πως το ελληνικό έθνος έλκει την καταγωγή του από τα νεώτερα χρόνια, λίγο πριν από την επανάσταση του 21, το συνδέει αποκλειστικά με το αστικό κράτος και προδικάζει το τέλος του έθνους αφ’ ης στιγμής το κράτος καταργηθεί, ή, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, εξασθενήσει και σχεδόν εξουδετερωθεί υπό την πίεση των παγκοσμιοποιητικών ροών. Αυτή η σύμφυση κράτους – έθνους διατηρεί και την αμφιθυμία των μαρξιστικών στοχαστών, όπως και πολλών κομμάτων και μελών της παραδοσιακής αριστεράς σχετικά με το έθνος, διότι η διατήρησή του υπονοεί και εξακολούθηση του κράτους.

Πράγματι το έθνος συνδέεται με τον εκάστοτε κυρίαρχο πολιτειακό θεσμό μιας κοινωνίας, όταν ο θεσμός αυτός δεν ασκεί βία αλλά χρειάζεται για την επιβολή του κοινωνική νομιμοποίηση. Γι’ αυτό, όσοι με τα γραπτά τους υπονομεύουν το έθνος, τελικά βάλλουν εκούσια ή ακούσια κατά του σύγχρονου κράτους. Ο προβληματισμός λοιπόν πρέπει να μετατεθεί, και να μιλήσουμε ανοιχτά: πρώτον, αν είμαστε στην εποχή μας υπέρ ενός κράτους δικαίου ή όχι. Εννοείται πως δεν αναφέρομαι σε μελλοντικές καταστάσεις όπου πιθανόν καταστούν δυνατές άμεσες μορφές δημοκρατίας, οπότε και το σύγχρονο αντιπροσωπευτικό κράτος δεν θα έχει λόγο υπάρξεως. Και δεύτερον, αν θεωρούμε το έθνος γέννημα-θρέμμα του κράτους, ώστε η πορεία του δεύτερου να καθορίζει ντετερμινιστικά και την μοίρα του πρώτου.

΄Οσον αφορά το πρώτο ερώτημα, δεν θα επιχειρηθεί στο παρόν άρθρο εμπεριστατωμένη απάντηση. Αρκεί μόνο να παρατηρηθεί πως στην παγκοσμιοποιημένη οικουμένη των ημερών μας έχει ήδη γίνει αποδεκτή η αναγκαιότητα του κράτους (η χρηματοπιστωτική κρίση που διανύουμε το απέδειξε περίτρανα όπως και η εμφάνιση παγκόσμιων κινδύνων και η αντιμετώπισή τους, για παράδειγμα ο πρόσφατος υιός της γρίπης), γεγονός που αναγνώρισαν και τα αντι-παγκοσμιοποιητικά κινήματα. Με λίγα λόγια, η ίδια η πραγματικότητα έδειξε πως οι εδαφοποιητικές κινήσεις που επιμένουν στην κοινωνική ασφάλεια και δημοκρατία, και οι αποεδαφοποιητικές που διέπονται από τις ροές της πληροφορίας, του κεφαλαίου και της εργασίας, διασταυρώνονται και συμπλέκονται στα πεδία του κράτους, ωθώντας το βεβαίως σε θεσμικούς ανασχηματισμούς αλλά όχι διαλύοντάς το. Εάν λοιπόν το σύγχρονο κράτος ενισχύεται, γιατί πολλοί Έλληνες διανοούμενοι έχουν προσεταιριστεί την άποψη της κατάρρευσής του, χωρίς να εντρυφούν στα νέα παγκόσμια δεδομένα; Κι ακόμη, όσοι πονούν για το ελληνικό κράτος και με θλίψη διαπιστώνουν πως η αιτία των δεινών μας βρίσκεται στο αξιακό μας έλλειμμα, γιατί αποφεύγουν να δουν πως οι αξίες εκπηγάζουν από ένα κεντρικό ηθικό ιδεώδες, διαφορετικά παραμένουν έπεα πτερόεντα. Αν λοιπόν ως κοινωνία δεν συστήσουμε κεντρικό ηθικό ιδεώδες τροφοδοτικό των αξιών, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για αξιακό αναπροσανατολισμό του κράτους.

Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα, η απάντησή μας είναι πως το έθνος, ακόμη και στις περιπτώσεις που προϋπήρξε του αστικού κράτους, όπως συνέβη στον ελληνικό κόσμο, συνδέθηκε πάντα μ’ έναν πολιτειακό θεσμό λήψεως αποφάσεων. Είναι ενδεικτικό πως το όνομα ΄Ελληνες αποδόθηκε από τους αρχαίους στους κατοίκους των ελληνικών πόλεων αρχικά, κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων. Το γεγονός αυτό δείχνει αφ’ ενός επίγνωση της κοινής πολιτισμικής τους ταυτότητας, άρα αφύπνιση της εθνικής τους συνείδησης. και αφ’ ετέρου πως αυτή η εθνική συνείδηση ενεργοποιήθηκε όταν οι ελληνικές πόλεις θέλησαν εμπρός σε επίφοβες καταστάσεις να βρουν ηθικό στήριγμα προκειμένου να λάβουν από κοινού αποφάσεις κρίσιμες για την επιβίωσή τους. Βεβαίως έγκυροι μελετητές του έθνους, όπως ο Walbank και ο Kohn, συμπεραίνουν πως αφού οι ΄Ελληνες δεν είχαν ενιαία διοίκηση, δεν είχαν δηλαδή θεσπίσει μόνιμο τυπικό πολιτειακό θεσμό συνδεδεμένο με την λαϊκή κυριαρχία, δεν μπορούμε να αποδώσουμε στην αφύπνιση της κοινής τους πολιτισμικής ταυτότητας τον χαρακτήρα του έθνους. Εδώ όμως θα πρέπει να σταθούμε στην «από κοινού», λήψη των αποφάσεων, γεγονός που υποδηλοί την de facto δημιουργία ενιαίου πολιτικού κέντρου. Εκείνες τις στιγμές οι ελληνικές πόλεις, ως θεσμισμένα πολιτικά μορφώματα, συνασπίστηκαν για να δράσουν μαζί και αξιοποίησαν την εθνική τους ιδέα για να αντλήσουν θάρρος και να δεχθούν οικειοθελώς ατομικές θυσίες.

Κατόπιν αυτού δύναται κανείς να συμπεράνει πως το έθνος συνιστά από την φύση του οντότητα πολιτισμική, η οποία λαμβάνει την μορφή του υπέρτατου ιδεώδους προκειμένου να αποδώσει κύρος στις αποφάσεις ενός τυπικού θεσμού, όπως των πόλεων στην αρχαία Ελλάδα, αργότερα της συμπολιτείας, της κοινότητας και τελικά του κράτους. Όταν αλλάζουν οι πολιτειακοί θεσμοί τους οποίους στηρίζει το εθνικό ιδεώδες, αλλάζει και το περιεχόμενο του τελευταίου. Όμως δεν μπορεί να λειτουργήσει κανένας πολιτειακός θεσμός χωρίς βία, αν δεν συντροφεύεται από ένα κοινώς παραδεκτό ηθικό ιδεώδες που να του εξασφαλίζει την κοινωνική του νομιμοποίηση (εξαίρεση αποτελεί η αυτοκρατορία, η ανάλυσή της όμως θα μας πήγαινε πολύ μακριά)..

Ο θεσμός πρέπει να ιδωθεί ως το διπλό πρόσωπο του Ιανού, όπου την μια όψη του κατέχει ο τυπικός, υλικός θεσμός, και την άλλη ένα ηθικό ιδεώδες υποστηρικτικό του τυπικού θεσμού. Η εκκλησία για παράδειγμα, ως θεσμός δεν δύναται να ριζώσει στις ανθρώπινες ψυχές χωρίς την ιδέα του θείου, ο γάμος ως θεσμός αναπαραγωγής, για να υπάρξει, στηρίχθηκε επί μακρόν στην ιδέα του ιερού, και ούτω καθ’ εξής. Ακόμη και οι διεθνείς θεσμοί, όπως ο ΟΗΕ, δεν δύνανται να καθιερωθούν χωρίς μιαν ηθική, μεταφυσική ιδέα, αυτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κάθε ηθικό ιδεώδες είναι παράγωγο και καθοδηγητής της κουλτούρας που το ανέδειξε, και ως τέτοιο γίνεται ζωοδότρια πηγή νοήματος. Δεν πρόκειται για ιδέες που συλλαμβάνονται από κέντρα εξουσίας και επιβάλλονται στις ανθρώπινες κοινότητες, εξ ου και η λανθασμένη θέση πως το έθνος αποτελεί κατασκευή του κράτους. Τα ιδεώδη γεννώνται στους τόπους εργασίας και σχόλης, εκεί όπου οι άνθρωποι συναντώνται, επικοινωνούν και λύνουν τα προβλήματά τους. Βεβαίως ο τυπικός πολιτειακός θεσμός, και συγκεκριμένα το κράτος, ως θεσμός εξουσίας δύναται να παραποιεί την εθνική ιδέα προκειμένου να εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα. Το γεγονός όμως αυτό δεν θα πρέπει να μας εμποδίζει να διακρίνουμε κάτω από τις κρατικές διαστρεβλώσεις την ισχύ των πολιτισμικών αξιών που συνέπηξαν το έθνος.

Η αναπυσσόμενη σήμερα διαμάχη για το έθνος σε όλες τις ισχυρές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, υποκρύπτει την προσπάθεια των κυβερνήσεων να κατοχυρώσουν το κράτος τους και να το βοηθήσουν να προσαρμοστεί στις νέες παγκόσμιες εξελίξεις. Μια τέτοια προσαρμογή δεν δύναται να επιτευχθεί αν δεν έχει ήδη τροποποιηθεί καταλλήλως το εθνικό ιδέωδες. Για παράδειγμα, η μετατροπή μονοπολιτισμικών κρατών σε πολυπολιτισμικά, επιβάλλει υιοθέτηση νέων νομικών κανόνων, οι οποίοι όμως δεν πρόκειται να γίνουν σεβαστοί αν το εθνικό ιδεώδες δεν έχει εν τω μεταξύ μετασχηματιστεί. Αν δηλαδή το ιδεώδες του έθνους, το οποίο στο παρελθόν πριμοδοτούσε την κοινωνική σχέση ανάμεσα σε εγώ και οικείο άλλον, πατριώτη ή ομόγλωσσο και ομόθρησκο, δεν αλλάξει ώστε να συμπεριλαμβάνει στην έννοια της κοινωνικής σχέσης και τον ξένο, αλλοδαπό άλλον, τότε οι αναδιατάξεις των τυπικών κανόνων του κράτους δεν πρόκειται να ευοδωθούν.

Για να οικοδομηθεί το καινούργιο θα πρέπει να στερεωθεί στο παλιό. Να απαλλαχτεί το έθνος από τις κίβδηλες αξίες ενός παρηκμασμένου κράτους. Να διαφυλαχθούν όσες αξίες εξακολουθούν να αιμοδοτούν το κοινωνικό σώμα. Η δική τους αναδιαμόρφωση, διαπλάτυνση και εμπλουτισμός, θα προσδώσει στο αναθεωρημένο ηθικό ιδεώδες του έθνους την δύναμη που χρειάζεται η σύγχρονη ελληνική κοινωνία για να υπάρξει. Αντί λοιπόν να μας απασχολούν οι απαρχές του έθνους, θα πρέπει να προβληματιστούμε πάνω στο είδος των αξιών που θα πρέπει να συγκροτούν σήμερα το εθνικό μας ιδεώδες ώστε να παρωθούμαστε σε δημιουργική προσπάθεια ανασύνταξης του κράτους. Θέλουμε το έθνος μας να συμπεριλαμβάνει τις αρχαίες αξίες του πολίτη, της φιλίας και της αρετής, τις μεσαιωνικές της φιλευσπλαχνίας και της αγαθοεργίας, τις νεωτερικές της πολιτικής ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ατομικής αυτονομίας και αυθεντικότητας; Ας επιλέξουμε. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εφαρμόσουμε πολιτικές και εκκοινωνιστικές πρακτικές που προωθούν αυτές τις αξίες, και κυρίως να προσέξουμε την εκπαίδευση και την γλώσσα μας, ώστε να μην αφήσουμε τα παιδιά και τους θεσμούς μας να γίνουν έρμαια ενός προελαύνοντος παγκοσμιοποιημένου μηδενισμού.

Θα ήθελα τέλος να προσθέσω πως στις αρχές του 2000 προτάθηκε από ορισμένους ο «πατριωτισμός του πολίτη», ήτοι η δημιουργία κοινής συνείδησης πολίτη εντός της οποίας θα μπορούν να εντάσσονται οι διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, ύστερα από πολιτικές ζυμώσεις σε δημόσια πεδία διαλόγου. Θεωρώντας πως τα εν λόγω πεδία σήμερα έχουν πλήρως υποκατασταθεί από τα τηλεοπτικά μέσα, η πρόταση αυτή δεν φαίνεται ρεαλιστική. Πέραν αυτού, η συνείδηση του πολίτη είναι ρευστή καθώς επηρεάζεται έντονα από την κοινωνική ταυτότητα. Αντίθετα, η εθνική ταυτότητα, επειδή σχηματίζεται από την παιδική ηλικία και ριζώνει στα άδυτα της μνήμης, προσφέρει την αναγκαία συναισθηματική σταθερότητα σε έναν κόσμο ρευστότητας. Γι’ αυτό επιμένουμε πως ο προβληματισμός θα πρέπει να στραφεί στις πολιτικές και εκκοινωνιστικές πρακτικές που θα προωθούν τις αναθεωρημένες εθνικές αξίες. Η αναθεώρηση της εθνικής ταυτότητας δεν οδηγεί στην κλειστότητα και στην φοβία απέναντι στον ξένο. Προσφέροντας συναισθηματική ασφάλεια στα μέλη του έθνους, επιτρέπει στην ατομική συνείδηση να ανοίξει άφοβα απέναντι στο διαφορετικό. Σε αυτή την περίπτωση, το εθνικό ιδεώδες γίνεται φάρος και για τους αλλοδαπούς που αναζητούν τόπο να τους παράσχει εκτός από τροφή, ελπιδοφόρο νόημα ζωής σε πλαίσια αλληλέγγυων σχέσεων.

Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ: Η ραγδαία εξελισσόμενη «δημοσιονομική κρίση», σηματοδοτεί το ξεκίνημα ενός επικίνδυνου «εμφυλίου πολέμου» ο οποίος, με αφετηρία την Ευρωζώνη, απειλεί να επεκταθεί σε όλες τις ανεπτυγμένες «δυτικές» οικονομίες


Η χθεσινή τοποθέτηση της γερμανικής Deutsche Bank, η οποία ανέφερε ότι, μία πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας θα ήταν μεγαλύτερη από αυτές της Αργεντινής και της Ρωσίας μαζί, ήταν τουλάχιστον αστεία - αν όχι κακόβουλη. Πόσο μάλλον όταν αναφερόταν σε ένα ποσόν ύψους 254 δις €, ίσο με το δημόσιο χρέος της χώρας μας - σε αντιπαράθεση με το δημόσιο χρέος της Αργεντινής (57,2 δις €) και της Ρωσίας (51 δις €), την εποχή της χρεοκοπίας τους (!)

Κατ’ αρχήν, μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της χώρας μας δεν θα αφορούσε μόνο το δημόσιο χρέος, αλλά σχεδόν το σύνολο του εξωτερικού χρέους μας - το δημόσιο και το ιδιωτικό δηλαδή, το οποίο υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 400 δις €. Είναι αυτονόητο άλλωστε ότι, εάν τυχόν πτώχευε η Ελλάδα, θα ήταν αδύνατον να μείνουν «ανέπαφες» οι επιχειρήσεις της - πολύ περισσότερο οι τράπεζες της.  Περαιτέρω, μία ανεπτυγμένη «δυτική» Οικονομία, όπως η Ελλάδα, είναι προφανές ότι έχει υψηλά επίπεδα δανεισμού, σε πλήρη αντίθεση με μία αναπτυσσόμενη Οικονομία, όπως η Αργεντινή και η Ρωσία στα τέλη του προηγουμένου αιώνα – πόσο μάλλον αφού δεν ανήκαν σε καμία διακρατική ένωση, αντίστοιχη με την ευρωπαϊκή. Ο πίνακας που ακολουθεί τεκμηριώνει την τοποθέτηση μας:

Πίνακας Ι: Δημόσιο χρέος  σε ποσοστά του ΑΕΠ, πρόγνωση για το 2014

Μέσος όρος των αναπτυγμένων Οικονομιών του G20
114 %
Μέσος όρος των αναπτυσσόμενων Οικονομιών του G20
35 %
Πηγή: MM (Goldman Sachs, EKT, Thomson Datastream, ΔΝΤ)

Η χρέωση των αναπτυσσόμενων Οικονομιών, ακόμη και σήμερα (πόσο μάλλον το 1998), είναι κατά πολύ χαμηλότερη - σε σύγκριση με την υπερχρέωση των ανεπτυγμένων, η οποία θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον.

Συνεχίζοντας, η Ιταλία είναι σε πολύ δυσμενέστερη θέση, ενώ αποτελεί έναν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο για το κοινό νόμισμα. Στο άρθρο μας «Έξοδος από την Ευρωζώνη», είχαμε επισημάνει τα παρακάτω:

Οι «οικονομικές συνέπειες» της εξόδου ενός κράτους-μέλους για την Ε.Ε. είναι ανάλογες με το μέγεθος της Οικονομίας του. Η επαναφορά του αρχικού νομίσματος στη χώρα που εξέρχεται, σημαίνει την ανταλλαγή του με το Ευρώ. Ανεξάρτητα όμως από την ισοτιμία ανταλλαγής που αποφασίζεται, είναι πολύ πιθανόν οι ιδιοκτήτες του Ευρώ, οι Πολίτες δηλαδή της χώρας που παύει να είναι μέλος της Ευρωζώνης, να «ξεφύγουν» από την ανταλλαγή και να διατηρήσουν στην κατοχή τους τα αποταμιευμένα €. Επειδή λοιπόν δεν θα επιστραφούν αρκετά € στην κεντρική τράπεζα της εν λόγω χώρας, δεν θα μπορέσει αυτή με τη σειρά της να εξοφλήσει τις οφειλές της απέναντι στο Ευρωπαϊκό Σύστημα των Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) – που όμως διατηρεί σαν εγγύηση (και θα παρακρατήσει «καταναγκαστικά») το σχετικά χαμηλό ποσοστό συμμετοχής της «τοπικής» κεντρικής τράπεζας στην ΕΚΤ. ……..Ο «πληθωρισμός εξόδου» μίας μικρής χώρας, είναι σχεδόν αμελητέος για όλες τις υπόλοιπες, ενώ μίας μεγάλης (όπως για παράδειγμα της Ιταλίας, η οποία διαθέτει πολλαπλάσια ποσότητα € από αυτήν της Ιρλανδίας), είναι εξαιρετικά επικίνδυνος.

Ακριβώς λόγω των παραπάνω καταστροφικών συνεπειών για το € (ενδεχομένως και της «σκοτεινής επικινδυνότητας» της), η Ιταλία φαίνεται προς στιγμήν να μην ενοχλείται ιδιαίτερα, εκ μέρους των βόρειων ευρωπαϊκών χωρών. Επίσης σε πολύ άσχημη θέση είναι και η σημαντικά μεγαλύτερη από εμάς Ισπανία, σε σχέση με την οποία είχαμε επισημάνει τις εξής ιδιαιτερότητες, στο άρθρο μας «Δημοσιονομικές αναταράξεις»:

Με το ξεκίνημα της αμερικανικής κρίσης των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης, σταμάτησε απότομα η οικοδομική ανάπτυξη της Ισπανίας. Τον Ιανουάριο του 2008, οι τιμές των ακινήτων ήταν κατά -27% χαμηλότερες από τον αντίστοιχο μήνα του προηγουμένου έτους, ενώ για το 2008 υπολογίζεται μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας κατά -72%. Το γεγονός αυτό θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στις τράπεζες, το αργότερο όταν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θελήσουν να τα πουλήσουν, μη έχοντας τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους (δόσεις δανείων).   

Φυσικά, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, οι ισπανικές τράπεζες έχουν τιτλοποιήσει τα ανυπόθηκα δάνεια, δημιουργώντας από αυτά τα γνωστά προϊόντα RMBS (retail mortgage backed securities). Σύμφωνα με τη Moodys, το 2006 οι τράπεζες πούλησαν στις διεθνείς αγορές τέτοια προϊόντα αξίας 38 δις € - το 2007 ακόμη περισσότερα, συνολικής αξίας 62 δις €. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης όμως, ακόμη και RMBS με αξιολόγηση ΑΑΑ πουλιούνται πολύ δύσκολα, καθώς επίσης σε πολύ χαμηλές τιμές (γύρω στο 55% της ονομαστικής τους αξίας).

Οι ισπανικές όμως τράπεζες, δεν είναι διατεθειμένες να πουλήσουν σε τόσο χαμηλές τιμές, αφού έχουν τη δυνατότητα να τα τοποθετήσουν σαν εγγυήσεις στην ΕΚΤ, έναντι βραχυπρόθεσμων πιστώσεων εκ μέρους της (!). Στην προκειμένη περίπτωση, η μειωμένη εκτίμηση εκ μέρους της ΕΚΤ είναι μόλις -18%, γεγονός που σημαίνει ότι οι τράπεζες, για κάθε «τιτλοποιημένο» ενυπόθηκο δάνειο τους, «εισπράττουν», δανείζονται δηλαδή από την ΕΚΤ, το 80% περίπου της αξίας του (κατά την άποψη μας, μία ιδιαίτερα ενοχλητική αυθαιρεσία εκ μέρους της ΕΚΤ, η οποία θεωρεί ότι «νομιμοποιείται» να ελέγχει άλλα κράτη, όπως το δικό μας, χωρίς η ίδια να ελέγχεται αντίστοιχα).

Η «αποφασιστική» ερώτηση όμως έχει σχέση με την πραγματική αξία των RMBS, τα οποία αξιολογούνται με ΑΑΑ. Εάν δηλαδή η αξιολόγηση τους βασίζεται στις αστρονομικές τιμές των κατοικιών πριν από το 2007, καθώς επίσης στις υπερτιμολογήσεις των μεσιτικών εταιρειών που εξασφάλιζαν την 100% χρηματοδότηση των ακινήτων, τότε τα ισπανικά RMBS δεν αξίζουν ούτε καν το χαρτί, επάνω στο οποίο «τιτλοποιήθηκαν».

Το χειρότερο δυνατόν σενάριο βέβαια θα ήταν τυχόν χρεοκοπία κάποιας από τις ισπανικές τράπεζες, οι οποίες έχουν τοποθετήσει τα RMBS σαν εγγύηση για τη λήψη δανείων εκ μέρους της ΕΚΤ. Τότε η ΕΚΤ θα ήταν υποχρεωμένη να ζητήσει η ίδια την εξόφληση των επί μέρους δανείων από τους Ισπανούς, οι οποίοι τα έχουν λάβει υποθηκεύοντας τις κατοικίες τους. Εάν δεν τα καταφέρει να εισπράξει αυτές τις απαιτήσεις, τότε οι ζημίες θα επιβαρύνουν την Ευρωζώνη – επομένως όλους τους Ευρωπαίους Πολίτες, οι οποίοι θα κληθούν να αναλάβουν τα χρέη της ΕΚΤ, χωρίς καν να ερωτηθούν προηγουμένως Πρόκειται λοιπόν για μία ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Οικονομίας της Ε.Ε., μεγάλης ισχύος, εξαιρετικά απειλητική, καθώς επίσης αποφασιστική για το μέλλον της – όπως και για το νόμισμα της”.                       

Ολοκληρώνοντας, ο πίνακας που ακολουθεί τεκμηριώνει το γεγονός ότι, πολλές άλλες χώρες της Ευρωζώνης είναι αντιμέτωπες με προβλήματα ανάλογα με τα δικά μας – ειδικά όσον αφορά το εξωτερικό χρέος τους, είναι σε όλες κατά πολύ υψηλότερο από το δικό μας (σε ποσοστά επί του ΑΕΠ).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Βασικοί οικονομικοί δείκτες (2007, ΑΕΠ-Προϋπολογισμός-Ταμείο-Εξαγωγές-Εισαγωγές-Εμπορικό Ισοζύγιο, Εξωτερικό χρέος σε δις $, f.o.b.)

Δείκτες
Ισπανία
Ελλάδα
Ιρλανδία
Πορτογαλία
Ιταλία






ΑΕΠ
1.153,00
237,90
219,70
184,20
1.862,00
Κατά κεφαλήν εισ.*
33.700
30.500
45.600
21.800
31.000
Εργαζόμενοι
22,01
4,94
2,21
5,62
24,86
Ανεργία (%)
7,60
8,40
5,00
8,00
6,70
Πληθωρισμός (%)
2,40
2,60
4,70
2,40
1,70
Δημ. Χρέος (% ΑΕΠ)
35,70
81,70
21,10
65,80
105,60
Έσοδα (Budget)
571,10
111,90
93,85
92,35
976,00
Έξοδα (Budget)
544,90
120,70
91,07
99,59
1.029,00
Έσοδα-Έξοδα
26,20
-8,80
2,78
-7,24
-53,00
Βιομ. παραγ. (%)**
3,00
3,20
5,00
1,80
1,30
Ταμείο
-126,30
-36,4
-12,60
-18,53
-57,94
Ρεζέρβες συν/χρυσός
16,32
2,70
0,84
10,40
69,00
Εξαγωγές
248,30
25,76
124,80
50,72
474,80
Εισαγωγές
359.10
79,92
90,35
72,19
483,60
Εμπορικό Ισοζύγιο
-110,08
-54,16
34,45
-21,47
-8,80
Εξωτερικό χρέος
2.047,00
371,50
1.841,00
415,50
2.345,00
PPP σε $ (Purchasing power parity): Σε αγοραστική αξία  Πηγή: iq Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
** Ποσοστό αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής
   
Σύμφωνα με τον πίνακα, μία πιθανή χρεοκοπία της Ισπανίας θα ήταν σχεδόν 20πλάσιου μεγέθους (σε όρους εξωτερικού χρέους, με στοιχεία 2007) από τις Ρωσία και Αργεντινή μαζί, της Ελλάδας 4πλάσιου, της Ιρλανδίας 18πλάσιου, της Πορτογαλίας 4πλάσιου και της Ιταλίας 23πλάσιου.

Συμπερασματικά λοιπόν, δεν έχει κανένα νόημα να ασχολούμαστε με τις τουλάχιστον παράδοξες τοποθετήσεις της γερμανικής τράπεζας για τη χώρα μας, οι οποίες υποδηλώνουν ενδεχομένως το ξεκίνημα ενός εμφυλίου πολέμου εντός της Ευρωζώνης. Ένας τέτοιος εμφύλιος πόλεμος δεν θα ωφελήσει καθόλου το κοινό νόμισμα ενώ, εάν «διευρυνθεί» στην Ε.Ε., όπου μόνο το εξωτερικό χρέος της Μ. Βρετανίας είναι πάνω από το 400% του ΑΕΠ της (υπερβαίνει τα 10 τρις $) ή συμπεριλάβει και τις Η.Π.Α. (πιθανόν στα 15 τρις $ σήμερα), θα αποβεί καταστροφικός για το σύνολο των χωρών του δυτικού κόσμου.

Αθήνα, 19. Ιανουαρίου 2010
Βασίλης Βιλιάρδος

   Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου